ಸನ್ಯಾಸ: ಸನ್ಯಾಸದ ಆದರ್ಶಗಳಿಗನುಸಾರವಾಗಿ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಜೀವನ

ಭಗವಂತನಿಗೆ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಅಮುಖ್ಯವಾದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕೊಡುವುದು ನನಗಂತೂ ಊಹೆಗೆ ನಿಲುಕದಂತಾಗಿತ್ತು. ಭಗವಂತನೆ ಈ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಏಕಮಾತ್ರ ಪ್ರಭು, ಬಾಳಿನಿಂದ ಬಾಳಿಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಮೇಲೆ ಮೌನವಾಗಿ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ವರ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ, ಮನುಷ್ಯನು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಬಹುದಾದ ಒಂದೇ ಒಂದು ಕೊಡುಗೆ — ಪ್ರೀತಿ, ಅದನ್ನು ಕೊಡುವ ಅಥವಾ ಬಿಡುವ ಶಕ್ತಿ ಅವನಿಗಿದೆ….

ಮಾರನೆಯ ದಿವಸ ನನ್ನ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಮರಣೀಯವಾದ ದಿನ, ಅದೊಂದು ಬಿಸಿಲಿನ ಗುರುವಾರ. ನಾನು ಕಾಲೇಜಿನ ಪದವೀಧರನಾದ ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ 1915ರ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಎಂದು ನನ್ನ ನೆನಪು. ಸಿರಾಂಪುರ ಆಶ್ರಮದ ಒಳಗಿನ ಮೊಗಸಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುಗಳು ಒಂದು ಹೊಸ ಬಿಳಿ ರೇಷ್ಮೆ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸನ್ಯಾಸಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವರ್ಣವಾದ ಕಾಷಾಯದಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿದ್ದರು. ವಸ್ತ್ರ ಒಣಗಿದ ಮೇಲೆ ಸನ್ಯಾಸದ ಉಡುಪಾಗಿ ಅದನ್ನು ನನಗೆ ಸುತ್ತಿದರು.….

ನಾನು ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರರ ಮುಂದೆ ಮಣಿದು ಅವರು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನನ್ನ ಹೊಸ ಹೆಸರನ್ನು ಕರೆದುದನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ನನ್ನ ಹೃದಯ ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ ತುಂಬಿ ಬಂದಿತು. ಬಾಲಕ ಮುಕುಂದನನ್ನು ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸನ್ಯಾಸಿ ಯೋಗಾನಂದನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತನಾಗಲೆಂದು ಎಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಅವಿಶ್ರಾಂತವಾಗಿ ಅವರು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟರು. ಸ್ವಾಮಿ ಶಂಕರರನ್ನು ಕುರಿತ (ಶ್ರೀ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ) ದೀರ್ಘವಾದ ಸಂಸೃತ ಸ್ತೋತ್ರದಿಂದ ಕೆಲವು ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ಹಾಡಿದೆ:

ಮನೋಬುದ್ಧ್ಯಹಂಕಾರ ಚಿತ್ತಾನಿ ನಾಹಂ
(ನ ಚ ಶ್ರೋತಜಿಹ್ವೇ ನ ಚ ಘ್ರಾಣನೇತ್ರೇ) ||
ನ ಚ ವ್ಯೋಮಭೂಮಿರ್ನ ತೇಜೋ ನ ವಾಯುಃ
ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಃ ಶಿವೋsಹಂ ಶಿವೋsಹಂ ||
ನ ಮೃತ್ಯುರ್ನ ಶಂಕಾ ನ ಮೇ ಜಾತಿಭೇದಃ
ಪಿತಾ ನೈವ ಮೇ ನೈವ ಮಾತಾ ನ ಜನ್ಮ||
(ನ ಬಂಧುರ್ನ ಮಿತ್ರಂ ಗುರುರ್ನೈವ ಶಿಷ್ಯಃ)
ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಃ ಶಿವೋsಹಂ ಶಿವೋsಹಂ ||
ಅಹಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೋ ನಿರಾಕಾರರೂಪೋ
ವಿಭುತ್ವಾಚ್ಚ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಾಮ್‌ ||
ನ ವಾ ಸಂಗತಂ ನೈವ ಮುಕ್ತಿರ್ನ ಬಂಧಃ
ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಃ ಶಿವೋsಹಂ ಶಿವೋsಹಂ ||

ಪರಮಹಂಸಜಿಯವರ ಪಾಚೀನ ಯೋಗದ ಧ್ಯಾನವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ದೃಢ ಧ್ಯೇಯವು ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕ್ರಿಯಾಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಯೋಗಾನಂದರ ಧ್ಯೇಯದ ಮೂಲ ಜಾಡು, ಅವರ ಗುರು ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರರು ಮಹಾವತಾರ ಬಾಬಾಜಿಯವರನ್ನು — ಕ್ರಿಯಾಯೋಗ‌ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವರು, ಭೇಟಿಯಾದ ಘಟನೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಿಳಿತವಾಗಿದೆ. ಬಾಬಾಜಿರವರು ಮೊದಲು ಲಾಹಿರಿ ಮಹಾಶಯರಿಗೆ — ವಿವಾಹವಾಗಿ ಗೃಹಸ್ಥ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವರು, ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಶಿಸಿ ಹೋಗಿದ್ದ ಕ್ರಿಯಾಯೋಗವನ್ನು ಪುನಃ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೂ ಬೋಧಿಸಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಿದರು. ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರರೂ ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಗುರು ಲಾಹಿರಿ ಮಹಾಶಯರಂತೆ — 1894ಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕುಂಭಮೇಳದಲ್ಲಿ ಮಹಾವತಾರ ಬಾಬಾಜಿಯವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವವರೆಗೂ — ಅವರು ಕೂಡ ಗೃಹಸ್ಥ ಜೀವನವನ್ನು (ನಂತರ ವಿದುರರಾದರು) ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಶ್ರೀಯುಕ್ತೇಶ್ವರರು ಆ ಭೇಟಿಯನ್ನು ಹೀಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ: “ಸ್ವಾಗತ ಸ್ವಾಮೀಜಿ” ಎಂದು ಬಾಬಾಜಿಯವರು ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಹೇಳಿದರು.

“ಪೂಜ್ಯರೇ, ನಾನು ಸ್ವಾಮಿಯಲ್ಲ.” ಎಂದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೇ ಹೇಳಿದೆ.

“ದೈವಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ನಾನು ಯಾರಿಗೆ ಸ್ವಾಮಿ ಎಂಬ ಉಪಾಧಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟೆನೋ ಅವರದನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿಲ್ಲ.” ಎಂದರು. ಅವರು ಸರಳವಾಗಿಯೇ ಹೇಳಿದರೂ ಅವರ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರವಾದ ನಿರ್ಧಾರ ಮೊಳಗುತ್ತಿತ್ತು; ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಗ್ರಹದ ಅಲೆಗಳಿಂದ ಆ ಕ್ಷಣವೇ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟೆ.

ಬಾಬಾಜಿ ಹೊಸ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು: “ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ನಾನು ಒಬ್ಬ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ನಿನ್ನ ಬಳಿಗೆ ಕಳಿಸಿಕೊಡುತ್ತೇನೆ. ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನೀನವನಿಗೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು.” ಹಾಗೆ ಅವರು ಕಳಿಸಿಕೊಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರೇ ಪರಮಹಂಸ ಯೋಗಾನಂದರು. ಇದನ್ನು ಮಹಾವತಾರ ಬಾಬಾಜಿಯವರೇ ಪರಮಹಂಸಜಿಯವರಿಗೆ ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಕ್ರಿಯಾಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪರಮಹಂಸರು ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಸನ್ಯಾಸ ಪರಂಪರೆಯಂತೆ ಒಬ್ಬ ಅಧಿಕೃತ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯಿಂದ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿರಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಪರಮಹಂಸರನ್ನು ತರಬೇತಿಗಾಗಿ ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರರ ಬಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನವೇ ಬಾಬಾಜಿಯವರು ಶ್ರೀ ಯುಕ್ತೇಶ್ವರರನ್ನು ಸ್ವಾಮಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು.