ಯೋಗದಾ ಸತ್ಸಂಗ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾದ ಶಬ್ದಾರ್ಥ ಸಂಗ್ರಹ (ಚ – ನ)

ಚಕ್ರಗಳು. ಯೋಗ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಬೆನ್ನುಹುರಿ ಹಾಗೂ ಮಿದುಳಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಏಳು ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿರುತ್ತವೆ, ಅವು ಮನುಷ್ಯನ ಸ್ಥೂಲ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶರೀರಗಳನ್ನು ಸಚೇತನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು “ಚಕ್ರಗಳು” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದರಲ್ಲೂ ಇರುವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಶಕ್ತಿಯು ಒಂದು ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನದಂತಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರಾಣದಾಯಕ ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಕಿರಣಗಳು ಪ್ರಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಆರೋಹಣ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ಈ ಚಕ್ರಗಳು ಮೂಲಾಧಾರ (ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ತಳದಲ್ಲಿ); ಸ್ವಾಧಿಷ್ಠಾನ (ಮೂಲಾಧಾರದ ಎರಡು ಇಂಚು ಮೇಲೆ); ಮಣಿಪೂರ (ಹೊಕ್ಕುಳಿಗೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ); ಅನಾಹತ (ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ); ವಿಶುದ್ಧ (ಕುತ್ತಿಗೆಯ ತಳದಲ್ಲಿ); ಆಜ್ಞ (ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹುಬ್ಬುಗಳ ನಡುವೆ ಇದೆ; ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ, ಧ್ರುವೀಯತೆಯಿಂದ ಮೆಡುಲ್ಲಾದೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ; ಶಬ್ದಾರ್ಥ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಮೆಡುಲ್ಲಾ ಹಾಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಕ್ಷು ವನ್ನೂ ನೋಡಿ); ಹಾಗೂ ಸಹಸ್ರಾರ (ಮುಮ್ಮಿದುಳಿನ ಅತ್ಯಂತ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ). ಏಳು ಕೇಂದ್ರಗಳು ದೈವ ನಿಯೋಜಿತ “ಹೊರಬಾಗಿಲುಗಳು”. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮವು ಶರೀರದೊಳಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ ಹಾಗೂ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಒಂದು ಧ್ಯಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಅದರ ಪುನರಾರೋಹಣವಾಗಬೇಕು. ಏಳು ಅನುಕ್ರಮ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮವು ವಿಮೋಚನಗೊಂಡು ವಿಶ್ವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಮೇಲ್ಮುಖ ಪಯಣದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವು ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ಏಳು ತೆರೆದಿರುವ ಅಥವಾ “ಜಾಗೃತ” ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಅನಂತದೆಡೆಗಿನ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತದೆ, ಇದೇ ಆತ್ಮವು ಪರಮಾತ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಐಕ್ಯವಾಗಲು ತನ್ನ ಪಥದಲ್ಲಿ ವಾಪಸಾಗಬೇಕಾದ ನಿಜವಾದ ಮಾರ್ಗ. ಯೋಗದ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಆರು ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ, ಸಹಸ್ರಾರವನ್ನು ಏಳನೆಯ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಏಳು ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಪದ್ಮಗಳೆಂದೇ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಬೆನ್ನುಹುರಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಸಾಗುತ್ತಿರುವಂತೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ದಳಗಳು ತೆರೆದಿರುತ್ತವೆ, ಅಥವಾ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಏಳು ಕೇಂದ್ರಗಳು ದೈವನಿಯೋಜಿತ ನಿರ್ಗಮನ ಮಾರ್ಗಗಳು ಅಥವಾ “ನೆಲ ಬಾಗಿಲುಗಳು,” ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮವು ಶರೀರದೊಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಅದು ಧ್ಯಾನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಪುನಃ ಮೇಲೇರಬೇಕು. ಆತ್ಮವು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಏಳು ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಪಾರಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪ್ರಜ್ಞೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಏಳು ತೆರೆದ ಅಥವಾ “ಜಾಗೃತಗೊಂಡ” ಚಕ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮವು ತನ್ನ ಮೇಲ್ಮುಖ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ, ಅನಂತನೆಡೆಗಿನ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಪಯಣಿಸುತ್ತದೆ, ಆತ್ಮವು ಪರಮಾತ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವ ಸಲುವಾಗಿ ಬಂದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಇದೇ ನಿಜವಾದ ಹಾದಿ. ಯೋಗ ಗ್ರಂಥಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರು ಕೆಳಗಿನ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಚಕ್ರಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ, ಸಹಸ್ರಾರವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಏಳನೇ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪದ್ಮಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣ ಹಾಗೂ ಪ್ರಜ್ಞೆಗಳು ಬೆನ್ನೆಹುರಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅವುಗಳ ದಳಗಳು ತೆರೆದುಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿರುತ್ತವೆ.